“Мөрөөдлийн театр”-ын жүжигчин, Соёлын тэргүүний ажилтан Г.Эрхэмбаярыг “VIP Ярилцлага” буландаа урьж, ярилцлаа. Тэрбээр “Бүтэн амьдрал” киноны Зоригоогийн дүрээрээ үзэгчдийг уурлуулж, бухимдуулж, бүр үзэн ядагдаж, бас хайрлуулж, ур чадвараа гайхуулж байгаа билээ. 

Батаа гарлаа гээд "Мөрөөдлийн театр"-ын уран бүтээлд нөлөөлөхгүй 

-Он гарснаас хойш “Мөрөөдлийн театр”-ынхан уран бүтээлээ түр засварласан. Онцгой нөхцөл байдалтай ч холбоотой байх. Уран бүтээлээ түр завсарласан ч төлөвлөсөн хийхээр зорьж байгаа ажил их байгаа болов уу?

-Улс орон даяар онцгой байдалд шилжсэн учир бид ч гэсэн иргэнийхээ үүргийг биелүүлээд л байж байна. “Мөрөөдлийн театр”-ын уран бүтээлчид 2018, 2019 онд яг л манай театрын үндсэн жанр болох шоу драм хоёрыг үзэгчдэд хүргэсэн. Франц, Оросын болон Монголын сор болсон зохиолчдын зохиолыг шоу драм жанрт оруулж, хоёр уран бүтээлийг үзэгчдэд хүргэлээ. Театрын уран бүтээлийг яаж бүтээх ёстой, ямар баг ажилладаг билээ яг л тэр хэв маягаар ажилласан. Төрийн соёрхолт найруулагч Н.Наранбаатартай хамтарч ажиллаж, “Дундын бүсгүй”, “Галзуу хот" гэсэн хоёр шоу драмыг хүргэлээ. Нэлээд шуугиан тарьсан. Хаагдана, хаагдахгүй гэсэн асуудлыг ч дагуулсан.

Он гаргаад шинэ уран бүтээлдээ оръё гээд төлөвлөж байтал хөл хорио тогтоочихлоо. Тиймээс үүргээ биелүүлээд гэр гэртээ л байцгааж байна. Бид шоу драмын чиглэлээр л уран бүтээл хийхээр төлөвлөсөн байсан.  Хүмүүс шоу драм гэж юу юм, ямар жанр байдаг юм. Драмын жүжиг, хошин шоу тоглолтоос юугаараа ялгаатай юм гэдгийг сайн ялгаж салгаж ойлгохгүй байсан. Тиймээс ойлголт өгөх зорилгоор “Дундын бүсгүй” тоглолтоо  IP телевизээр гаргасан. Үзсэн хүмүүс сэтгэл өндөр байна билээ.

-Хошин шогийг илүү драмлаг болгож, шоу драм гэх жанрыг гаргаж ирсэн гэж та хэд хэдэн ярилцлагадаа дурдсан байсан. Энэ санааг хаанаас олж авав. Театрынхнаараа ярилцаж байгаад гаргаж ирсэн юм уу?

-Хошин шоуг ямар маягаар, яаж тоглодог гэдгийг жүжигчид гэлтгүй үзэгчид ч мэддэг байх. Эхлэлтэй, төгсгөлтэй, 5-6 номертай. 10-15 минутын үзэгдлүүд байдаг гэхэд болно. Драм гэхээр 2-3 цагийн жүжиг байдаг. Энэ хоёрыг нийлүүлээд, шоу драм болгож байгаа юм. Энгийнээр тайлбарлахад, театраас авах аа авна, хошин шогоос бас авчихдаг. Ингээд л “Мөрөөдлийн театр”-ын шинэ урсгал гарч ирсэн юм. 2011 онд анх “Мөрөөдлийн театр”-ыг анх байгуулсны дараа Оросын алдарт зохиолч Ванпиловын “Ууган хүү” зохиолыг өөрчилж, “Миний нууц хүү” жүжгийг тоглож байлаа. Найруулагч Н.Наранбаатар, жүжигчин Г.Алтаншагай бид гурав анх ярилцаж байгаад энэ жанрыг гаргаж ирсэн. Голчлон Пара ах /Н.Наранбаатар/ санаа өгч, “Миний дүү нар ийм жанр гаргаж ир, ингэж тогло” гэж зөвлөсөн. Ингээд л хоёр, гурван жүжиг шоу драм төрлөөр хийсэн. “Цаг өөр болжээ”, “Хайртай бол эргэж хараарай” гэх мэт.  Дараа нь хошин шоу тоглолтоо нэг хэсэг хийж байгаад эргээд шоу драм руугаа ороод байгаа.

-Шоу драм, хошин шогийг ээлжилж тоглож байгаагийн учрыг асуувал юу гэх бол?

-Би “Зохиомж” дээд сургуулийг төгсөж, жүжигчин мэргэжлийг эзэмшсэн.  Урлагийн сургуульд хошин шогийн, драмын, кино жүжигчний анги гэж байдаггүй. Театр, киноны жүжигчний анги л гэж байдаг юм. Тиймээс уран бүтээлчид, тэр тусмаа “Мөрөөдлийн театр”-ын жүжигчид шоу драм, драмын жүжиг, хошин шогт ч тоглож, олон талын чадвартай гэдгээ харуулахыг зорьсон. Кинонд ч бас тоглоно. Бид зөвхөн хошин шог, эсвэл драмд л тоглодог жүжигчид биш шүү гэдгээ харуулахыг хичээсэн.

-“Галзуу хот”, “Дундын бүсгүй” шоу драмууд насанд хүрэгчдэд зориулсан байсан. Тэр дундаа эмэгтэй жүжигчид тайзан дээр илүү зоримог үзэгдлүүдийг  тоглож байна. Насанд хүрэгчдэд зориулсан шоу драм хийх санааг хэн гаргав. Нэг талаараа үзэгчдийг татах гэсэн менежмент юм уу?

-Хоёр, гурван талтай. Хошин урлаг хөгжөөд 30-аад жил болж байна. Анх л “Элдэв зураг”, “Туйлшрал” гэж эхэлсэн. Түүнээс хойш хошин урлагийг “Мөрөөдлийн театр”-ын уран бүтээлчид нэг шат ахиулсан гэж боддог. Алийн болгон л 30-аад жил тоглосон хошин шогийг давтах ёстой гэж. Арай өөр зүйл сэтгэх цаг болсон.  Тиймдээ ч зоригтой алхмуудыг хийж байгаа. Нөгөө талаар манай уран бүтээлүүд зохиолчтой, найруулагчтай, зураачтай байж гэмээнэ бид өөрсдөө мэргэжлийн түвшнээ ахиулж байгаа юм.  4, 5 номер тоглоод л өнгөрөхгүйгээр зохиолтой “юм” хийе. Дүр гаргах гэж хичээе. Тэгвэл бид өөрсдөө ахиж дэвшинэ.  Үүний хажуугаар мэдээж хүн татах зорилго ч бас байгаа.

-“Мөрөөдөл театр” гэхээр Г.Эрхэмбаяр, Г.Алтаншагай, Д.Баттөмөр гэсэн гурван жүжигчин санаанд ордог. Тэгвэл Д.Баттөмөр “Мөрөөдлийн театр”-аас гарсан. Нэг гол жүжигчин нь гарчихаар театрын уран бүтээлд нөлөөлж байна уу?

-Шагай бид хоёр ч гэсэн театраас гарсан шүү дээ. Хошин урлагийн продакшнуудаас ч жүжигчид гарч, ороод явж л байна. Үүнийг би буруу гэж боддоггүй. Батаа маань өөрийнхөө уран бүтээлийг хийе, кино урлагаар дагнана, чөлөөт уран бүтээлч баймаар байна гээд гарсан.  Тэг л гэсэн. Энэ нь “Мөрөөдлийн театр”-ын уран бүтээлд нөлөөлөхгүй. Батаа гарснаас хойш хоёр, гурван том шоу драм хийлээ.

Түүнээс гадна, “Мөрөөдлийн театр” маань 2, 3 жилийн өмнөөс л шинэ бүрэлдэхүүнээрээ ажиллаж байгаа.  Г.Алтаншагай, Г.Эрхэмбаяр, Л.Сөрөлт, Ц.Ганбаяр гэсэн дөрвөн “толгой”-той. Тэгээд Ц.Алдармаа, Ч.Баярмаа гээд ахмад жүжигчид нь гэх юм уу даа, зургаан хүн байна. Бусад нь дандаа залуучууд. 

 Нэг шоунд оролцоод, ялагч болчихоороо дуучин болдог юм биш 

-УДЭТ-т та 8 жил ажилласан. Драмын театраас гараад дахиад 10-аад жил болжээ. Энэ хугацаанд драмын театрын тайзаа санах, сонгодог жүжгүүдэд тоглох хүсэл төрж, адгах үе байсан уу?

-Би дөнгөж сургуулиа төгсөх жил буюу дөрөвдүгээр курстээ найруулагч, УГЗ Б.Баатар гэдэг хүний урилгаар УДЭТ-т орж ажилласан. Дагалдан жүжигчнээр ажилласан хугацаагаа оруулбал бараг 10-аад жил болсон. Одоо хийж чадаж байгаа бүх зүйлээ би Драмын театраас сурсан. Тайзан дээр яаж үг хэлдэг, ямар байх ёстой гэдгээс авахуулаад маш их зүйлийг сурч, туршлага хуримтлуулсан. УДЭТ-т ажиллаж байхдаа Шагайтайгаа танилцаад, хоёулаа хамтлаг байгуулъя гэж зориг шулуудаад, мөрөөдлөө биелүүлэх ажил руугаа ханцуй шамлаж орсон доо.

Эхэн үедээ, жилийн дотор хэцүү байсан. Драмын театрынхаа тайзыг санадаг ч гэдэг юм уу. Харин “Мөрөөдлийн театр”-аа байгуулаад, өөрсдийн гэсэн үзэгчтэй болоод ирэхээр юм өөр шүү дээ. Бид хоёр өөрсдийн гэсэн театраа байгуулчихсан учраас, энэ театрынхаа төлөө ажиллаж, хичээж, зүтгэж яваа учраас өөр зүйл санах, санагалзахгүй болсон. Тэр тусмаа өөрсдийнхөө мөрөөдлийн уран бүтээлүүдийг хийгээд явж байгаа болохоор үнэхээр гайхалтай. Драмын театрт ажиллаж байхдаа би хүмүүсийн мөрөөдөөд ч тоглож чаддаггүй дүрүүдэд тоглож байсан. Сонгодог болон сонгодог инээдмийн том том жүжгүүдийн гол дүрд  тоглож байсан учраас театраас гарсандаа харамсдаггүй.

-Драмын театрт ажиллаж байсан хүн цэвэр драмын жүжигт тоглохыг хүсдэг л байлгүй дээ?

-“Мөрөөдлийн театр”-ын уран бүтээлийн төлөвлөгөөнд драмын жүжиг багтаагаад явж байгаа. Бид хамгийн анхны уран бүтээлийн “Миний нууц хүү” гэдэг цэвэр драмын жүжгээр эхэлсэн шүү дээ. Тийм учраас драмын жүжиг дахиад тавина. Олон улсын фестивалиудад оролцохоор хүсэлтээ өгчихсөн байгаа. Бид аль хэмжээнд яваа вэ гэдгээ үзье л дээ.

-Энэ миний үзэгчийн хувиар боддог бодол. Би таныг хошин шогоос илүү драмын жүжигт тогловол тохирдог юм байна гэж боддог. УДЭТ “Красногоров-7” төслийг хэрэгжүүлж байхад та “Солиотой жүжиг”-т тоглож байсан.  Тэр жүжгээр Г.Эрхэмбаяр гэдэг жүжигчний ур чадвар ямар вэ гэдгийг харуулж чадсан гэж боддог юм. Яг л тийм уран бүтээлд тогловол зохих байх. Миний энэ бодолд та юу гэсэн хариулт өгөх бол?

-Миний найзууд, намайг дэмждэг хүмүүсийн 60-70 хувь нь драм нь чамд илүү их зохидог гэдэг. Зарим хүмүүс нь болохоор хошин шогт тоглохдоо сайн ч гэдэг л юм. Би хүмүүсийн энэ үнэлгээнд баярлаж явдаг, ний нуугүй хэлэхэд. Жүжигчин хүн хошин мэдрэмжтэй байна гэдэг маш сайн. Драмыг бүр илүү мэдэрч байна гэдэг нь азаар би  хоёр төрлийн чадвартай жүжигчин болж чадаж байгаа юм байна. Багш нар маань тэгж сургаж гэж баярлаж явдаг. 

-Жүжигчин хүн олон жил нэг хэвийн дүрд тоглохоор түүнээс гарч чаддаггүй, үзэгчдийг уйдааж эхэлдэг гэж би боддог. “Энэ хүн угаасаа л ийм дүрд тоглодог, одоо өөрчлөгдөхгүй юм байх даа” гэх нь ч бий. Олон жүжигчин яг ийм нөхцөл байдалтай тулдаг байх. Та энэ байдлаас яаж тойрч гарахыг хичээдэг вэ?

-Ний нуугүй л ярья. Монголд сайн жүжигчин ч байна, дунд зэргийнх нь ч байгаа. Үгээ яаж хэлж, юу тоглоод байгаа юм бэ гэж өмнөөс ичихээр жүжигчид ч байна. Энэ үнэн, би маш хатуу хэлнэ. Түрүүнд хоёулаа ярьсан шиг хоёр чиглэлээр сайн тоглож чаддаг жүжигчин ч олон бий. Гэтэл ганцхан драмд л тоглоод, хошин урлагт тоглож чадахгүй жүжигчин ч байна. Эсвэл хошин шогоо тоглоод байгаа мөртлөө драмд тохирдоггүй, тоглож чаддаггүй жүжигчин ч байгаа. 

Уг нь бүгд адилхан дөрвөн жил сураад төгссөн, ижилхэн дипломтой. Гагцхүү өөрсдийнх нь унших, мэдэх, чармайх, хичээхээс л болдог. Мөн өөрсдийнх нь зан араншин, хандлагатай ч холбоотой. Болчихлоо, ханалаа гэж боддог.  Нэг хэвийн болчихдог, өөр ямар ч хувирал гарахгүй тулчихдаг. Хэрвээ тийм болох шинж илэрвэл жүжигчин хүн эргээд нэгдүгээр курсдээ очиж, бүх сурсан зүйлээ, багш нарынхаа заасныг сэргээх ёстой. Тэгж байж дахиж шинээр эхэлдэг. Харин нэгэнт нэг хэвийн болоод, баригдчихсан жүжигчин бол насгүй шүү дээ. Жүжигчний замналыг 100-1000 метрийн гүйлттэй зүйрлэе. 100 метрт маш хурдан гүйж болно. Цаашлаад 400, 500 метрт очихоороо хурд нь саарчихдаг. Жүжигчний замналын эцсийн цэгийг 1000 метр гэж бодъё. 1000 метрт гүйхийн тулд хүчээ нөөх хэрэгтэй биз дээ.  Тэгэхээр хувь жүжигчнээс л бүх зүйл шалтгаална.

 -Тэгэхээр байнга л өөрийнхөө хэв маягийг эвдэж, өөр өөр дүрд, уран бүтээлүүдэд тоглож байх хэрэгтэй юм байна?

-Яг зөв. Гэхдээ өдөр болгон шинэ зохиол орж ирээд, өөр өөр уран бүтээл хийгээд байх боломж хомс шүү дээ. Тиймээс өөрөө өдөр болгон шинэ байх ёстой. Өдөр болгон дурлаж, амьдралыг өөрөөр харах хэрэгтэй. Нэг өдөр амьдралыг гутранги байдалтай хар л даа. Нөгөө өдөр нь баяр баясгалантайгаар хар. Жүжигчин гэдэг чинь маш гайхалтай мэргэжил. Нэг өдөр галзуу мэт амьдар. 

-“Мөрөөдлийн театр”-ынхан байнга хувьсаж, өөрчлөгдөхийг хичээж байгаа жүжигчид гэж хардаг. Дуу хүртэл дуулдаг. Та гурав хамтраад “Ээжийн дайсан” киноны хип хоп дууг дуулсан.  “Позови меня” гэдэг дууг ч дууллаа.  Дууны уран бүтээл хийвэл зүгээр юм шиг санагддаг?

-Зарим дуучид энд тэнд таарахаараа “Битгий дуулаад бай” гээд наргидаг юм. Жүжигчин мэргэжилтэй хүн тал талын уран бүтээл хийх хэрэгтэй гэж би боддог. Дуулж үз, бүжиглэж үзэх хэрэгтэй, яадаг юм. Драм, хошин урлаг, кинонд тоглох хэрэгтэй. Тал болгоныг хослуулж үзэх нь зөв гэж би үздэг.  Манай “Мөрөөдлийн театр”-ынхан гоё дуулна. Ганбаа, Шагай гоё дуулна. Л.Сөрөлт ямар дуулдаг билээ. Дуулах нь зөв.

Дуучид, загварынхан кинонд тоглох хэрэгтэй. Жүжиглэж үз. Гэхдээ киноны эхэнд, төгсгөлд титр тавиулахдаа ийм дүрд загвар өмсөгч тэр гэж бичүүлэх ёстой. Тэгэхгүй нэг кинонд тоглочихоод жүжигчин тэр гэж бичүүлээд байдаг.  Одоо их олон шоу нэвтрүүлэг гардаг болж. “Авьяаслаг монголчууд”, “Voice” гэх мэт. Дэлхийн шоу юу гэвэл тийм. Гэхдээ тэд “Voice” шоуны шилдэг оролцогч гэж зарлуулах ёстой. Нэг шоунд оролцоод, ялагч болчихоороо дуучин болдог юм биш. Дуучин болохоор 4, 5 жил суралцсан хүмүүс нь тэгээд яах юм. Кино найруулна аа. Би Г.Эрхэмбаяр кино найруулчихлаа. Тэгэхэд “Zaluu.com” киног найруулсан Г.Эрхэмбаяр гэж бичих ёстой. Түүнээс биш найруулагч Г.Эрхэмбаяр гэж бичиж болохгүй байгүй. Үүнээс болоод л урлаг соёлынхныг үнэлэх ард түмний үнэлэмж багасаад байгаа юм. Хүн болгон дуучин, найруулагч, жүжигчин болчихоод байна.