УЛААНБААТАР ºC
USD АНУ доллар 2,495.23
2023 оны 09-р сарын 25
Мэдээлэл хайх:
Зөвлөгөө |
7 хоногийн тойм |
Олны танил |
Шар |
Танин мэдэхүй |
Түүхэн хүмүүс |
Кино урлаг |
Дуу хөгжим |
Номын ертөнц |
Гадаад мэдээ |
+18
Нүүрсний хэрэглээ ба экспорт
НИЙТЛЭСЭН: 2023-01-23 16:52:42
Эдийн засаг > Ашигт малтмал | Сэтгэгдэл: 0

Дэлхийн банк болон ОУВС-гаас дэлхий даяар 2023 онд эдийн засаг амаргүй байна хэмээн мэдэгдээд байгаа. Манай улсын нийт эдийн засгийн 97 хувь нь уул уурхайгаас хамааралтай бөгөөд жилдээ 40-50 сая тонн түүхий, боловсруулаагүй бүтээгдэхүүн экспортолж байна гэсэн дүн мэдээ бий. Өнгөрөгч онд л гэхэд Монгол Улс 12 тэрбум ам.долларын экспортын орлогыг эрдэс бүтээгдэхүүнээс олсон бөгөөд энэ нь 2021 оны мөн үеэс 36.4 хувийн өсөлтийг үзүүлжээ.
Монгол Улсын төсөвт тусгаснаар төсвийн хөрөнгө оруулалт 2022 оныхоос энэ онд 58 хувиар нэмэгдэнэ гэсэн тооцоолол гарсан. Тодруулбал эдийн засгийн гол ачааг нуруундаа үүрэх уул уурхайгаас ирэх жил 4.9 их наяд төгрөг буюу нийт орлогын 25 орчим хувийг бүрдүүлэхээр тооцов. Өөрөөр хэлбэл Монгол Улс энэ онд төсвийн орлогод тэргүүлэх байр суурьтай байдаг нүүрсний экспортыг тэлэх замаар дээрх хөрөнгийг бүрдүүлнэ гэсэн үг.
Нийт орлогын гуравны нэгийг нүүрсний орлогоос бүрдүүлдгийн хувьд Монгол Улс экспортынхоо хэмжээг жилээс жилд нэмэгдүүлэхийг зорьдог. Энэ хүрээнд боомтын хүчин чадлуудаа сайжруулж буй бөгөөд өнгөрсөн оны сүүлчээр гэхэд Зүүн баян-Хангийн төмөр замыг нээсэн. Уг төмөр зам ашиглалтад орсноор импорт, экспортын бараа бүтээгдэхүүний нэвтрэх хүчин чадал нийт 20 сая тонноор, төмөр замын нийт тээврийн хэмжээ 65 хувиар нэмэгдэх хүлээлт бий.
Түүнчлэн манай улс экспортын нүүрсний 96 хувийг БНХАУ-ын зах зээлд нийлүүлж буй юм. Тоон үзүүлэлтээс харвал 2019 онд 57 сая тонн нүүрс олборлож хамгийн дээд амжилтыг тогтоосон бол экспортын хувьд 2017 онд 36 сая тонн нүүрс экспортолсон нь хамгийн дээд үзүүлэлтийг үзүүлэв. Өнгөрөгч онд Монгол Улс 24 сая гаруй тонн нүүрс экспортолсон бол энэ оны улсын төсөвт 36.5 сая тонн нүүрс экспортлохоор төлөвлөөд байна.
Монгол Улсын нүүрс өнөөдрийн байдлаар геологийн нийт нөөц 173.3 тэрбум тонн байгаа бол нийт батлагдсан нөөц нь 33.2 тэрбум тонноор хэмжигдэж байна. Дээрх нөөцийн 70-80 орчим хувь нь хүрэн нүүрс юм.Үүнийг өнөөгийн хэрэглээгээр тооцвол Монгол Улс 3700 орчим жил хэрэглэх хүрэн нүүрсний батлагдсан нөөцтэй гэсэн үг. Манай улсын хувьд нүүрсний олборлолтоороо дэлхийд 17-д эрэмбэлэгдэж буй бөгөөд нийт 15 нүүрсний сав газар, 307 орд, 44 нүүрсний уурхай, 29 коксжих нүүрсний уурхайтай. Дэлхийн улс орнуудтай харьцуулбал манай улсын нүүрсний нөөц харьцангуй жигд тархалттай гэдгээрээ онцлогтой. Жилдээ Монгол Улс 40 сая тонн нүүрс олборлодог ч уурхайнуудын хүчин чадал 80 сая тонноор хэмжигдэж буй юм. Харин дотоодын хэрэглээнд 10 сая тонн нүүрсийг эрчим хүчний үйлдвэрлэлд ашиглаж байна.
Өнгөрсөн хоёр жилийн хувьд түүхий нүүрсний хэрэглээгээ бууруулах зорилт дэвшүүлсэн улс орнууд дайнаас үүдэлтэй цахилгаан станцуудаа эргэн сэргээсэн нь эрчим хүчний нүүрс үнэд ороход гол нөлөөг үзүүлсэн. Нөгөөтэйгүүр хотжилт идэвхтэй явагдсан Хятадын гангийн хэрэглээний өсөлт, Австралид тавьсан тус улсын нүүрсний хориг гээд олон хүчин зүйлээс шалтгаалан нүүрсний эрэлт нэмэгдэж, эрчим хүчний үнэ цойлсон цонх үе дэлхийн нүүрсний салбарт тохиосон.
Нийт экспортод нь коксжих нүүрсний эзлэх хувиар 2022 онд АНУ 9.86 хувь, ОХУ 32.48 хувь, Канад 14.75 хувь, Монгол Улс 31.88 хувийг тус тус эзэлсэн аж.
Тэгвэл 2023 оны хувьд БНХАУ гангийн үйлдвэрлэлээ багасгах аль болох нүүрсгүй технологи руу шилжих гэсэн бодлого нь хэтдээ нүүрсний эрэлтийг хумихаас гадна Австрали улсад тавьсан нүүрсний хоригоо цуцалсан нь өмнөх жилийн хэмжээнээс давахааргүй байна гэдгийг олон улсын шинжээчид тодотгож байгаа. 2023 он бол Хятадын нүүрсний импортын сүүлийн эерэг жил байж ч магадгүй хэмээн шинжээчид үзэж буй юм. Харин манай улсын тухайд БНХАУ-тай зам харгуй дөт учир тээвэрлэлтийн зай, зардлын хувьд хамгийн боломжит хувилбар хэвээр байх нь мэдээж. Түүнчлэн Монгол Улсын экспортын нүүрс БНХАУ-ын нийт хэрэглээний гурван хувийг, эрчим хүчний нүүрсний импортынх нь зөвхөн нэг хувийг эзэлдэг учир тэр том зах зээлд нийлүүлэх манай жижиг нийлүүлэлтэд өөрчлөлт орохгүй нь тодорхой гэдгийг нүүрсний салбарынхан тодотгож байна.

![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Таны ямар жилтэй вэ? Та Like дарж саналаа өгсөн ч таны санал нэмэгдэхгүй байвал Confirm дээр дарж саналаа баталгаажуулна уу! Та саналаа өгсөнөөр Facebook дээрээ өөрийн жилийн зурхайг хүлээн авч байх болно. |
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
БУСАД
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ
СЭТГЭГДЭЛ
ШИНЭ МЭДЭЭ
Парламент ирэх долоо хоногт ямар асуудал хэлэлцэх вэ?
C.Чинзориг: 2024 оноос “Шүд” төсөл хэрэгжүүлнэ
ЗАВХАН: О.Төгөлдөр: Ганц хормын уур бухимдлаа "уучлаарай" гэдэг үгээр сольё
ӨМНӨГОВЬ: Энэ онд эцэг, эхчүүдэд чиглэсэн нөлөөллийн ажлуудыг түлхүү хийнэ
ӨМНӨГОВЬ: Аймгийн хэмжээнд мал төллөлт 3.09 хувьтай байна
Их Британийн хаан III Чарльзын Францад хийх айлчлал хойшилжээ
У.Хүрэлсүх: Уул уурхайн зориулалтаар газрын доорх ус ашиглахыг хязгаарлах шаардлагатай
ХҮҮХДҮҮДЭЭС харамласан 4 ТЭРБУМААР Ч.ХҮРЭЛБААТАР сайдын яаманд ЗАСВАР ХИЙЖ БАЙНА
АНУ, Канад орогнол хүсэгч иргэдийн асуудлаарх гэрээ байгуулав
БНХАУ гадаадын компаниудад шахалт үзүүлэхээ зогсоохыг АНУ-д уриалжээ
НҮБ-ын Цөлжилттэй тэмцэх 17 дугаар бага хурлыг зохион байгуулах бэлтгэлийг хангаж байгааг онцолжээ
УИХ-ын гишүүн асан Д.Ганхуяг: Улс төрийн намууд нь Монгол Улсын засаглалын хямралын гол шалтгаан болжээ
УИХ-ын даргад 3 гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх хүсэлтийг хүргүүлжээ
Дэлхий даяар 4 хүн тутмын 1 нь баталгаатай ундны усаар хангагдаж чадахгүй байна
"Уул уурхай хөрс, усыг хамгийн их бохирдуулж байна"
Ж.ЧИНБҮРЭН: ЭРТ ИЛРҮҮЛЭГ ХЭЧНЭЭН ХҮНИЙГ ҮХЛЭЭС АВАРЧ ЧАДАВ ГЭДЭГ ЧУХАЛ
ДАРХАН-УУЛ: Соёлын биет бус өвийг өвлүүлэх, түгээн дэлгэрүүлэх сургалт эхэллээ
13-ын А” маягтыг цахим болгохоор ярилцаж байна гэв
ДОРНОД: Дашбалбар, Баян-Уул сумдад нойтон цас их орсноос гамшгийн түвшинд хүрчээ
ОХУ “Сибирийн хүч-2” хоолойгоор Хятад руу хий нийлүүлэх гэрээг энэ онд багтаан байгуулна гэж найдаж байна
“Мөсөн өргөө”-нөөс мөрөөдөл биелэв
Орхон аймагт спортын сургалтын төлбөр сард дунджаар 50 мянган төгрөг байдаг
Алтны үнэ өсжээ
Д.Ганбат: Төрд НУУЦ АМРАГУУД том албан тушаал хашиж байгаа. Эдгээр хүмүүсийг яах юм
Голын сав газрын татмыг нарийвчлан судалжээ
Английн банк бодлогын хүүгээ 25 суурь нэгжээр өсгөжээ
“3D” принтерээр “хэвлэсэн” анхны пуужин тойрог замд орж чадаагүй байна
БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Япон, АНУ-тай аюулгүй байдлын хамтын ажиллагаагаа бэхжүүлэхээ амлалаа
"Хүнсний хувьсгал"-ын хүрээнд хүнс, хөдөө аж ахуйн тоног төхөөрөмжийг гаалийн татвараас чөлөөлөв
Эзэнгүй муур, нохойг тоолно
Т.Аюурсайхан: Миний хувьд нүүрсний хулгайн хэрэгт ямар ч холбоогүй. Прокурорын дүгнэлттэй санал нийлэхгүй учраас гомдол гаргаж байгаа
Л.Оюун-Эрдэнэ: Би шинэ үе, шинэ мянганы залуучуудын гүүр нь байх болно
Цар тахлаас болж дүүжин тээвэр нь орж ирээгүй агаарын тээврийг ирэх онд ашиглалтад оруулна гэв
“НҮҮРСНИЙ ХУЛГАЙ“-д холбогдсон Ш.Раднаасэд охиноо БЗС-гийн 165.8 мянган долларын зээлээр АНУ-д сургажээ
УИХ-ын гишүүний халдашгүй байдлын дэд хорооны даргаар Ц.Мөнх-Оргилыг сонголоо
Д.Сарангэрэлийг Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны бүрэлдэхүүнд оруулав
ХНХ-ын сайд Т.Аюурсайханыг чөлөөлсөн захирамжийг УИХ-д танилцуулж, чөлөөллөө
Т.Аюурсайхан: Миний хувьд нүүрсний хулгайн хэрэгт ЯМАРЧ ХОЛБООГҮЙ
Хашаандаа мод, бут, сөөг таривал урамшуулна
“Цэнхэр алт” усны салбарын үндэсний чуулганаас гарсан зөвлөмж
Явган хүний 25 мянган ам метр замыг засаж шинэчилнэ
Нөөцийн махыг 431 дэлгүүрт борлуулж байна
“IAAF” трансжендер эмэгтэйчүүдийг олон улсын тэмцээнд оролцохыг хориглоно
“СТЕППЕ АРЕНА”-г бүтээлцсэн канад архитекторуудыг шагнав
БНАСАУ "цацраг идэвхт цунами" үүсгэх чадалтай зэвсэг туршсанаа мэдэгджээ
“Эрдэнэс Тавантолгой” биржээр анх удаа эрчим хүчний нүүрс арилжив
Л.Алтанцэцэг маргааш алтан медалийн төлөө тоглоно
Австри улсаас Монголд аялал жуулчлал, цахим хөгжил, хог хаягдлын менежмент нэвтрүүлэхээ илэрхийлэв
“Мөнгөн мод” наадмын шилдгүүдийг 14 дэх жилдээ тодруулна
Япон, БНСУ-ын сайд нар БНАСАУ-ын асуудлаар нягт хамтран ажиллахаар тохиролцжээ
6 сар
C.Чинзориг: 2024 оноос “Шүд” төсөл хэрэгжүүлнэ
6 сар
ЗАВХАН: О.Төгөлдөр: Ганц хормын уур бухимдлаа "уучлаарай" гэдэг үгээр сольё
6 сар
ӨМНӨГОВЬ: Энэ онд эцэг, эхчүүдэд чиглэсэн нөлөөллийн ажлуудыг түлхүү хийнэ
6 сар
ӨМНӨГОВЬ: Аймгийн хэмжээнд мал төллөлт 3.09 хувьтай байна
6 сар
Их Британийн хаан III Чарльзын Францад хийх айлчлал хойшилжээ
6 сар
У.Хүрэлсүх: Уул уурхайн зориулалтаар газрын доорх ус ашиглахыг хязгаарлах шаардлагатай
6 сар
ХҮҮХДҮҮДЭЭС харамласан 4 ТЭРБУМААР Ч.ХҮРЭЛБААТАР сайдын яаманд ЗАСВАР ХИЙЖ БАЙНА
6 сар
АНУ, Канад орогнол хүсэгч иргэдийн асуудлаарх гэрээ байгуулав
6 сар
БНХАУ гадаадын компаниудад шахалт үзүүлэхээ зогсоохыг АНУ-д уриалжээ
6 сар
НҮБ-ын Цөлжилттэй тэмцэх 17 дугаар бага хурлыг зохион байгуулах бэлтгэлийг хангаж байгааг онцолжээ
6 сар
УИХ-ын гишүүн асан Д.Ганхуяг: Улс төрийн намууд нь Монгол Улсын засаглалын хямралын гол шалтгаан болжээ
6 сар
УИХ-ын даргад 3 гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх хүсэлтийг хүргүүлжээ
6 сар
Дэлхий даяар 4 хүн тутмын 1 нь баталгаатай ундны усаар хангагдаж чадахгүй байна
6 сар
"Уул уурхай хөрс, усыг хамгийн их бохирдуулж байна"
6 сар
Ж.ЧИНБҮРЭН: ЭРТ ИЛРҮҮЛЭГ ХЭЧНЭЭН ХҮНИЙГ ҮХЛЭЭС АВАРЧ ЧАДАВ ГЭДЭГ ЧУХАЛ
6 сар
ДАРХАН-УУЛ: Соёлын биет бус өвийг өвлүүлэх, түгээн дэлгэрүүлэх сургалт эхэллээ
6 сар
13-ын А” маягтыг цахим болгохоор ярилцаж байна гэв
6 сар
ДОРНОД: Дашбалбар, Баян-Уул сумдад нойтон цас их орсноос гамшгийн түвшинд хүрчээ
6 сар
ОХУ “Сибирийн хүч-2” хоолойгоор Хятад руу хий нийлүүлэх гэрээг энэ онд багтаан байгуулна гэж найдаж байна
6 сар
“Мөсөн өргөө”-нөөс мөрөөдөл биелэв
6 сар
Орхон аймагт спортын сургалтын төлбөр сард дунджаар 50 мянган төгрөг байдаг
6 сар
Алтны үнэ өсжээ
6 сар
Д.Ганбат: Төрд НУУЦ АМРАГУУД том албан тушаал хашиж байгаа. Эдгээр хүмүүсийг яах юм
6 сар
Голын сав газрын татмыг нарийвчлан судалжээ
6 сар
Английн банк бодлогын хүүгээ 25 суурь нэгжээр өсгөжээ
6 сар
“3D” принтерээр “хэвлэсэн” анхны пуужин тойрог замд орж чадаагүй байна
6 сар
БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Япон, АНУ-тай аюулгүй байдлын хамтын ажиллагаагаа бэхжүүлэхээ амлалаа
6 сар
"Хүнсний хувьсгал"-ын хүрээнд хүнс, хөдөө аж ахуйн тоног төхөөрөмжийг гаалийн татвараас чөлөөлөв
6 сар
Эзэнгүй муур, нохойг тоолно
6 сар
Т.Аюурсайхан: Миний хувьд нүүрсний хулгайн хэрэгт ямар ч холбоогүй. Прокурорын дүгнэлттэй санал нийлэхгүй учраас гомдол гаргаж байгаа
6 сар
Л.Оюун-Эрдэнэ: Би шинэ үе, шинэ мянганы залуучуудын гүүр нь байх болно
6 сар
Цар тахлаас болж дүүжин тээвэр нь орж ирээгүй агаарын тээврийг ирэх онд ашиглалтад оруулна гэв
6 сар
“НҮҮРСНИЙ ХУЛГАЙ“-д холбогдсон Ш.Раднаасэд охиноо БЗС-гийн 165.8 мянган долларын зээлээр АНУ-д сургажээ
6 сар
УИХ-ын гишүүний халдашгүй байдлын дэд хорооны даргаар Ц.Мөнх-Оргилыг сонголоо
6 сар
Д.Сарангэрэлийг Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны бүрэлдэхүүнд оруулав
6 сар
ХНХ-ын сайд Т.Аюурсайханыг чөлөөлсөн захирамжийг УИХ-д танилцуулж, чөлөөллөө
6 сар
Т.Аюурсайхан: Миний хувьд нүүрсний хулгайн хэрэгт ЯМАРЧ ХОЛБООГҮЙ
6 сар
Хашаандаа мод, бут, сөөг таривал урамшуулна
6 сар
“Цэнхэр алт” усны салбарын үндэсний чуулганаас гарсан зөвлөмж
6 сар
Явган хүний 25 мянган ам метр замыг засаж шинэчилнэ
6 сар
Нөөцийн махыг 431 дэлгүүрт борлуулж байна
6 сар
“IAAF” трансжендер эмэгтэйчүүдийг олон улсын тэмцээнд оролцохыг хориглоно
6 сар
“СТЕППЕ АРЕНА”-г бүтээлцсэн канад архитекторуудыг шагнав
6 сар
БНАСАУ "цацраг идэвхт цунами" үүсгэх чадалтай зэвсэг туршсанаа мэдэгджээ
6 сар
“Эрдэнэс Тавантолгой” биржээр анх удаа эрчим хүчний нүүрс арилжив
6 сар
Л.Алтанцэцэг маргааш алтан медалийн төлөө тоглоно
6 сар
Австри улсаас Монголд аялал жуулчлал, цахим хөгжил, хог хаягдлын менежмент нэвтрүүлэхээ илэрхийлэв
6 сар
“Мөнгөн мод” наадмын шилдгүүдийг 14 дэх жилдээ тодруулна
6 сар
Япон, БНСУ-ын сайд нар БНАСАУ-ын асуудлаар нягт хамтран ажиллахаар тохиролцжээ
6 сар


© 2016 он. Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. ARDCHILAL.MN.