НЭМЭЛТ: 10:00 ЦАГ 

Эрүүл мэндийн яамнаас угаарын хийн хордлогод өртсөн 16 хүний биеийн байдал сайжирч, эмнэлгээс 10 нь гарсан талаар өчигдөр /2019.10.07/ мэдээлсэн. Өчигдөр өглөөний 9.00 цагийн байдлаар Цэргийн төв эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байгаа насанд хүрсэн таван хүний биеийн байдал сайжирч байгаа бөгөөд Эх хүүхдийн эрүүл мэндийн үндэсний төвд хэвтэн эмчлүүлж буй нэг хүүхдийн бие хүндэвтэр байгааг мэргэжилтнүүд хэлж байсан юм.

Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийн албаны дарга Р.Даваадорж "Өнгөрсөн шөнө буюу аравдугаар сарын 7-ноос 8-нд шилжих шөнө угаарын хийд хордсон байдалтай найман иргэн эмнэлгийн байгууллагад хандаж, зөвлөгөө аваад буцсан. Эмнэлэгт хэвтсэн хүн байхгүй" гэж мэдээллээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт угаарын хийн хордлогод өртсөн нийт 70 гаруй иргэн эмнэлгийн байгууллагад хандсан байна. Есдүгээр сарын 6-ны байдлаар гэхэд 28 хүн эмнэлэгт хандаж, эмчээс зөвлөгөө авчээ.

07:44 ЦАГ

“Тавантолгой түлш” компанийн сайжруулсан түлшийг хэрэглэж, угаарын хийн хордлогод өртсөн нийт 70 гаруй иргэн эмнэлгийн байгууллагад хандсан байдаг. Есдүгээр сарын 6-ны байдлаар 28 хүн эмнэлэгт хандаж, эмчээс зөвлөгөө авсан гэдгийг Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвөөс мэдээлсэн. Сайжруулсан шахмал түлшний орц найрлагын талаарх эрдэмтэн судлаачдын байр суурийг хүргэе.

“МОНГОЛД ТҮЛШНИЙ ХИЙГ ШИНЖИЛЖ СУДАЛДАГ БАГАЖ БАЙХГҮЙ”

Шинжлэх ухааны академийн Хими, химийн технологийн хүрээлэнгийн захирал, доктор Л.Жаргалсайхан ярихдаа “Угаарын хий буюу CO түүхий нүүрс, мод, шахмал түлш, тамхи татах гээд олон эх үүсвэрээс үүсдэг. Гол шалтгаан нь хүчилтөрөгчийн хангамж сайтай орчинд шатаавал нүүрсхүчлийн хий ялгарах ёстой. Харин агаарын солилцоо багатай, хүчилтөрөгч хангалтгүйгээс дутуу шаталтаас үүдэн угаарын хий үүсдэг. Угаарын хий ямар ч түлшнээс үүснэ. Магадгүй цаг агаарын нөхцөл байдал нөлөөлсөн байх. Цаг агаарын хувьд одоо харьцангуй дулаан, салхигүй байгаа учраас иргэд гал түлэхдээ сайн дөл авалцаж, шатаагүй байхад нь галласнаас угаартсан байж болзошгүй. Шахмал түлшинд агуулагдаж буй цардуулыг ихэвчлэн ургамлаас гарган авдаг учраас хүний эрүүл мэндэд хортой зүйл байхгүй. “Тавантолгой түлш” компани байгуулагдаж, шахмал түлш үйлдвэрлэж байгаа гэдэг мэдээлэлтэй байна. Манай хүрээлэнд “Сайжруулсан шахмал түлшний судалгаа, туршилт хийж өгөөч” гэж албан ёсоор хандсан зүйл байхгүй. Манай нэг лабораторид нүүрсний хими технологийн судалгаа хийдэг. Уг судалгаагаараа Монголын нүүрсний ордуудын бүхий л шинж чанар, хийн болон коксжуулсан түлшний туршилтын ажлыг хийнэ. Манай хүрээлэн дээр сайжруулсан шахмал түлшний үзүүлэлтүүдийг тодорхойлох бүрэн боломжтой.

Манай хүрээлэнгийн эрдэмтэн судлаачдын хувьд сайжруулсан шахмал түлшийг үйлдвэрлэхдээ ямар нэмэлт бодис хэрэглэдэг талаар мэдээлэлгүй байна. Гэхдээ ямарваа нэг химийн бодис үйлдвэрлэгч Хор аюулгүйн лавлах мэдээллийг зайлшгүй бүтээгдэхүүнээ дагалдуулж өгдөг. Тэгэхээр дэлхийн аль ч улс, үйлдвэрээс нэмэлт бодисоо авсан бол тэр лавлахыг заавал өгсөн байх ёстой. Энэ лавлах мэдээллийг үзвэл хортой элементүүд байна уу, шатахаараа ямар хий ялгаруулдаг, аюулгүй юу гэдгийг харах боломжтой. Дараагийн нэг чухал үзүүлэлт бол шахмал түлш шатах үедээ ямар хий гаргаж байгааг шинжлэх хэрэгтэй. Тэгснээр хүний биед хортой, хоргүй хий байна уу гэдгийг тогтоох боломжтой юм. Манай хүрээлэнгийн хувьд түлшнээс гарч буй хийг шинжлэхээс бусад туршилт судалгааг хийх боломжтой. Манай улсын химийн лабораториудад хий шинжилдэг багаж төхөөрөмж байхгүй. Манай хүрээлэнгээс АНУ-аас маш хямдхан үнээр түлшний хийг шинжлэн судлах багаж авахаар ярьж байгаа ч 80 сая төгрөгийн санхүүжилтгүйгээс авч чадахгүй байна” гэв.

“САЙЖРУУЛСАН ШАХМАЛ ТҮЛШИЙГ БАГА БАГААР ТҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ”

Тус хүрээлэнгийн нүүрсний лабораторийн эрхлэгч, доктор Ж.Нарангэрэл “Манай улсад шахмал түлшийг өмнө нь хийж, үйлдвэрлэж байсан. Энэ жилээс хэрэглэж эхлэх сайжруулсан шахмал түлшийг ч гэсэн маш туршлагатай хүмүүс хийж байгаа гэж бодож байна. Миний бодлоор иргэд сайжруулсан шахмал түлш хэрэглэх аргаа л олохгүй байх шиг байна. Тэрнээс биш гадуур зарагдаж буй шахмал түлшний түүхий эд болох нүүрс, барьцалдуулж буй бодисоос болж иргэд угаартсан гэж бодохгүй байна. Иргэд нүүрс, шахмал түлшний алийг нь ч буруу түлж, дутуу шатаавал угаарын хий үүснэ. Гэр хорооллын иргэд маань өмнө нь түүхий нүүрс түлэхдээ хувин хувингаар хийдэг байсан. Өмнө нь хэрэглэж байсан Багануур, Шивээ-Овоо уурхайн түүхий нүүрс дэгдэмхий бодис ихтэй, шатахдаа амар, утаа тортог ихээр гаргадаг байсан. Харин сайжруулсан шахмал түлш нь дэгдэмхий бодис багатай учраас шатаж дуусаагүй байхад нь нэмж хийгээд байж болохгүй. Түүхий нүүрсэнд агуулагдаж буй байгалийн цацраг идэвхт бодисын судалгааг аль хэдийнэ хийсэн. Тэр судалгаагаар хүнд хор хөнөөлтэй зүйл байхгүй гэдгийг тогтоосон.

Ер нь шахмал түлшний холбогч материал гэхэд хэд хэдэн шаардлага тавьдаг. Нэгдүгээрт, сайн барьцуулж өгөх ёстой. Хоёрдугаарт, нүүрстэй хамт шатаж дуусах ёстой. Гуравт, үнэ хямд, хүний биед хоргүй байх ёстой юм. Манай улсад ашиглагдаж буй шахмал түлшний холбогч материал эдгээр шаардлагуудыг хангасан байх гэж бодож байна. Сайжруулсан шахмал түлшний илчлэгийн хувьд түүхий нүүрснээс хамаагүй өндөр учраас бага багаар түлэх ёстой. Ер нь шахмал түлшийг АНУ болон Европын орнууд хэрэглэж байсан. Тухайн үед АНУ гэхэд шахмал түлшээ нефтийн хүнд үлдэгдлээр барьцалдуулдаг байсан бол Европт нүүрсний давирхайн хүнд үлдэгдлээр барьцалдуулдаг байсан. Эдгээр нь нэлээд сайн барьцалдуулагч боловч хүнд маш хортой. Тиймээс ахуйн хэрэглээндээ хэрэглэхээ больсон түүхтэй. Одоо манай улсад шахмал түлшийг эрдэс бодис болох шаврын төрлийн бодисоор барьцалдуулж байгаа учраас хүний эрүүл мэндэд хоргүй гэж бодож байна" гэв.

ЭХ СУРВАЛЖ: NEWS.MN