Ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулах "Бүтээлч Монгол" үндэсний хөтөлбөр боловсруулах зөвлөлдөх уулзалтын үеэр Солонгос улсын олон улсын хамтын ажиллагааны агентлаг КОЙКА-гийн Монгол дахь төлөөлөгчийн газрын суурин төлөөлөгч Жу Хэйн-Нантай ажилгүйдэл, ядуурлын шалтгаан болон Солонгос улсын туршлагын талаар ярилцлаа.

-Өнөөдөр Монголын ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулах зорилготой зөвлөлдөх уулзалт болж байна. Солонгос улсад ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулах ямар туршлагууд байдаг вэ?

-Солонгос улс 1970-1980-аад онуудад улсын хөгжлийн бодлогоо ажил олгогчид болон ажилгүйдлийг бууруулах бодлоготой уялдуулж хэрэгжүүлж байсан.

Эхлээд аль салбарын ямар аж үйлдвэрийг хөгжүүлэх шаардлагатай тухай скем, зургийг гаргаж, хэрэгжүүлсэн. Мэргэжил, сургалтын сургуулиуд байгуулахын өмнө эхлээд ямар, ямар аж үйлдвэрүүд хэрэгтэй байна, тэнд ямар мэргэжлүүд зонхилох шаардлагатай байгааг судалж, тодорхойлсон.

Энэ тодорхойлтын үндсэнд тухайн сургуулиудад мэргэжлийн ангиудыг нээн ажиллуулсан юм. Жишээ нь, цахилгааны инженерийн анги хэрэгтэй байна гэхэд нь энэ ангийг байгуулж, инженерүүдийг бэлтгэсэн. Эхлээд энэ жишээ шиг аж үйлдвэрийн судалгааг хийж, дараа нь боловсролын салбарт боловсон хүчнүүдээ бэлтгэж, гаргасан.

-Өнгөрсөн хугацаанд ядуу солонгосчуудаа ядуурлаас ямар арга, шатлалаар гаргасан талаар товч хэлж өгнө үү?

-Аж үйлдвэрийг хөгжүүлэхэд сургалтын хөтөлбөртэйгээ холбосон. Эхлээд хөнгөн үйлдвэрүүдийг хөгжүүлээд, дараа нь хүнд болон химийн үйлдвэр, хамгийн сүүлд орчин үед мэдээллийн технологийг хөгжүүлсэн. Ийм гурван шатлалаар ажилгүйдэл, ядуурлаас гарч, хөгжүүлсэн.

-Одоогийн байдлаар Солонгос улсад ядуучууд, ажилгүйдэл ямар түвшинд байна вэ. Тэр хүмүүс хэрхэн амьдардаг вэ. Эсвэл зах зээлийнхээ жамаар хувиараа ямар нэгэн ажил эрхлээд, амьдралаа залгуулж байна уу?

-Өнөөгийн байдлаар Солонгос улс өнгөрсөн үеэс ажилгүйдлийн түвшин маш их нэмэгдсэн. 1970-1980-аад оны цаг үед хөнгөн, хүнд үйлдвэрийг хөгжүүлснээр ажиллах хүчин ч их байсан. Ер нь зохицон нийцэж ажиллаж байсан. Гэтэл одоогийн Солонгос улсын ажилгүйдлийн түвшин аж үйлдвэрлэлтэй холбоогүй, өөр асуудал байна.

Ямар асуудал байна вэ гэхээр аж ахуйн нэгж, аж үйлдвэрлэлийн ажлын байр гэхээс илүү ажил эрэлхийлж байгаа хүмүүсийн сонирхол өөр болсонтой холбоотой. Тийм учраас ажилгүйдэл үүсээд байгаа юм. Солонгос улсад үүсээд байгаа ажилгүйдлын байдал Монгол улстай төстэй юм шиг харагдаж байна.

Одоогийн хүмүүсийн сонирхож байгаа ажил нь өөр болсон. Жишээ нь, аль болох биенд хялбар ажил, эсвэл ямар нэгэн сургуульд сурч, өөрийгөө хөгжүүлж байж, оффисын юм уу, захиргааны ажилтан хийхийг зорьдог болсон. Энэ хандлага нь Солонгос, Монгол улсад ч ялгаагүй л үүсээд байгаа юм.

www.ardchilal.mn Б.БАЯРМАА