Эрдэнэс-Тавантолгой компанийн гүйцэтгэх захирал Б.Ганхуягаас Монголд хэрэгжиж байгаа төмөрзамын төслийн хөрөнгө оруулалтын асуудлаар ярилцлаа.

-Гашуун сухайт чиглэлийн төмөр замын бүтээн босголтонд ямар шатандаа явж байна вэ?

-Гашуун сухайт чиглэлийн төмөрзамын бүтээн босголтонд 279 сая долларын хөрөнгө оруулалт хийгдсэн. Засгийн газраас тогтоол гаргаж, "Эрдэнэс-Тавантолгой төмөр зам” компанийг байгуулсан. Одоо анхан шатны үйл ажиллагаа явуулж байна. Ажлын хэсгийн хүрээнд Эрдэнэс-Тавантолгой хувьцаат компани болон Монголын төмөр замын хувьцаат компанийн хамтарсан ажлын хэсэг байгуулсан. Энэ багт Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газар орж байгаа.

Ажлын хэсгийн хүрээнд 279 сая долларын хөрөнгийг зарцуулж байна. Одоо барилга байгууламж, суурь бүтэц нь ямар түвшинд байгаа талаар танилцах ажил явагдаж байгаа.

-Энэхүү төмөрзамын дараагийн хөрөнгө оруулалтыг яаж шийдэхээр тохиролцсон юм бэ?

-Одоо хоёр дахь шатны хөрөнгө оруулалтанд хэдий хэмжээний хөрөнгө шаардлагатайг тодорхойлно. Эрдэнэс-Тавантолгой хувьцаат компани өөрийнхөө санхүүжилтээр хөрөнгө оруулалт хийнэ. Хөрөнгө оруулалт хийхдээ Таван толгой хувьцаат компанийн 34 хувийг эзэмшье гэсэн саналаа бид өгөөд, хариугаа хүлээж байна.

Зөвхөн хөрөнгөө хийгээд хөнгөлттэй тарифаар  үйлчлүүлдэг биш. Тэр компанийн хувьцааг эзэмшээд ашигт үйлийн коэфициентэд оролцдог, үр ашиг авдаг компани учир ажлын хэсэгт нь ажиллаж байна. Ийм том төслийг Эрдэнэс-Тавантолгой хувьцаат компани ганцаараа санхүүжүүлж авч явна гэдэг хэцүү. Тиймээс миний бодлоор энэ том төслийг Эрдэнэс-Тавантолгой хувьцаат компани 30-40 хувиар л санхүүжүүлэх боломжтой.

-Өөр ямар төсөл авто замд хэрэгжиж байгаа вэ?

-Бидний анхаарлыг татаж байгаа төсөл бол Өмнөговь аймгийн Цогт цэций сум дахь Тавантолгойн уурхайгаас Дорноговь аймгийн Хатанбулаг сумыг дамжин Хангийн боомт руу хучилттай авто зам тавьж, Хятад руу шинэ гарцыг бий болгоно. Зүүнбаян-Хангийн  зам 2018 оны УИХ-ын хаврын чуулганаар төрөөс төмөр замын талаар баримтлах бодлогын баримт бичигт нэмэлтээр тусгагдсан. Царигийн асуудлыг эхлээд ярих ёстой гэж үзсэн. Яг одоо хувийн хэвшилтэй эхлүүлсэн зүйл байхгүй.

Дараа нь ОХУ руу гарах гарцыг Чойрын авто замаар нүүрс тээвэрлээд ложистикийн компанитай хоёр чиглэлийг бий болгоно. Харин бид Хятад руу чиглэсэн Хангийн боомтын шинэ гарцыг концессын гэрээгээс татаачээ. Эрдэнэс-Тавантолгой хувьцаат компани тодорхой хувийг санхүүжүүлээд, бусад хэлбэрээр хөрөнгө оруулагчтай хамтарч ажиллъя гэсэн саналаа тавьсан. Төмөр зам, нүүрс баяжуулах үйлдвэр Хятадын чиглэл рүү гарах Зүүнбаян-Хангийн боомтын төмөр зам барихын өмнө царигийн асуудлыг шийдэх ёстой. Мөн ОХУ руу гарсан тохиолдолд компанийн үнэлгээ 20-25 хувь өсөх боломж харагдаж байгаа.

-Эрдэнэс-Тавантолгой компанийн хувьцаа гадаадын хөрөнгийн биржид яаж тоглох чиг хандлагатай байна вэ?

-Гадаад, дотоодын хөрөнгийн биржид гаргах асуудлыг Засгийн газар, УИХ-аас олгодог. Одоо гурван Хөрөнгийн бирж судлагдаж байна. Үүнд, Лондон, Торонто, Гонконгийн Хөрөнгийн бирж юм. Хамгийн боломжтой нь Гонконгийн Хөрөнгийн бирж. Энэ биржид хувьцааг гаргахад бусад Хөрөнгийн биржид байдаг ямар шалгуур, стандарт байдаг тэр бүх шаардлагыг нэг бүрчлэн тавьж байгаа. Энэ бол амаргүй ажил гэдгийг сайд хэлсэн. 2010-2011 онд боловсон хүчний нөөцийн хувьд бидэнд хүндрэлтэй зүйл тохиолдож байлаа. Харин одоо монгол залуучууд дэлхийн санхүү, банк, хөрөнгийн зах зээлд мэргэшсэн байна.  

Б.Баярмаа