Монголчууд сүүлийн үед Бөө мөргөлд ихээхэн анхаарал хандуулах болсон. Үүнийгээ дагаад хуурамч бөө олширч олны зовлонгоор бизнес хийгчид олноор гарч ирсэн нь ихээхэн маргаан, асуудал дэгдээгээд буй. Бие нь өвдөж, амьдрал нь доройтсон нэгнийг бөө болох нь хэмээн сая саяар тоологдох мөнгө нэхэж сэтгэцийн өвчтэй хүртэл болгоод авсан тохиолдол ч бий.

Хуурамч бөө буюу бизнес хийгч болон жинхэнэ бөөг хэрхэн ялгах вэ? Энэ тухай Хурамхаан Хүрэлбаатар ийн зөвлөж байна.

Сүүлийн үед энэ тал дээр хүмүүсийн эргэлзээ их гарч байгаатай холбоотой яаж ялгаж салгах гээд асуудал хэцүүхэн тулгарч байх шиг байна. Монголчууд эрт дээр үеэс тэнгэрээ шүтэж ирсэн. Үүгээрээ ч бөө мөргөлийг эрхэмлэн шүтэж, хүчирхэгжин явсан цаг үе бий. Гэтэл өнөө цагт өнгө мөнгөнд шунасан зарим хүн түүх соёл өв уламжлалын ариун хэлхээс болсон бөө мөргөлийг мөнгө олох хэрэгслээ болгон ашигласаар байна. Шашин шүтэх эс шүтэх нь хүний эрхийн асуудал.

Гэтэл, гэнэн мөрөөр сүсэглэн ирж буй хүмүүсийг “Би бөө. Таны амь амьдралыг тэнгэр шүтээнд даатгаад, аюул ослоос аварна, танай удмынхны замыг цайруулж, сайн сайхан болгоод өгье” хэмээн “уургалан” авах бөө нар олширсон. Эсвэл хэн нэгэн өвчин, зовлон тусч, аргаа барсандаа бөө гэгчийг зориход өмнөөс нь “Өө та угтай /онгодтой/ юм байна. Бушуухан угаа авахгүй бол амиа ч алдаж мэднэ, Бүр танай хамаатан, саданд муу зүйл тохиолдоно.

Гэхдээ тэр муу муухай зүйлээс холуур байлгах боломж бий. Та хэдэн сая төгрөг аваад ирвэл бүх юм “ок” болно” гэж айлган сүрдүүлж, түмний сэтгэл санаагаар тохуурхах бөөгийн “хар бизнес” хэрээс хэтэрлээ. Нэг үхрийн эвэр доргивол, мянган үхрийн эвэр доргино гэгчээр бөөгийн нэр хүнд ч энэ хэрээр навс унаж, удам залгасан, ард түмэндээ олон жил ач буянаа өгч яваа зайран, удгадад сөргөөр нөлөөлж байгаад нийгмийн нэг хэсэг нь бухимдаж байна. Тэгвэл хуурамч, зуурдын, хулхи бөө нар гэж хэн бэ. Түүнийг яаж таньж болох вэ гэх зэрэг олон асуулт хариулт нэхэж байна. Үүнд: Анхааралдаа авах миний мэдэх зүйлүүд…

Үүнд:

• Ууж идэх ундаалах нь замбараагүй нахаалны.
• Үнэр танар эвгүй ааш аяг нь овилгогүй дөвчигнүүр.
• Хүнээ танихгүй хэрээс хэтэрсэн зүйл нэхэн аргагүй байдалд оруулах.
• Өөрөөрөө суун юу ? ярихаа мэдэхгүй мунгинах.
• Сугаа өргө та гэхэд...барьц алдан үйлдэл хөдөлгөөн хийх.
• Буусан байхад майхавч авахад сууж байх жишээний.
• Сугаруу нь гар хийхэд мэдэхгүй байх үе.
• Тагш солих хоосон барихыг ялгахгүй байх.
• Цусны үнэр ялгахгүй биений юм ирсэн эмийг танихгүй.
• Хэнгэрэг хагарсан наасан нөхсөн.
• Хаа хамаагүй газар буух зольбон талдаа. Үйлийг үл оошойн аргацаан оромдох
• Хэлсэндээ хүрэхгүй үйлийг умартах.
• Хэн нэгний захиалгаар тэрсүү үйл хийх.
• Хараал жатгыг хаа хамаагүй газар шууд хийх.
• Хөрөнгөтний өмнө бөхийж хөөрхий ядарсныг адлах.
• Хөлчүүрхэж согтуудаа буулгах.
• Хуяг тахил нь хаа сайгүй, ундуй сундуй хайхрахгүй үл тоох.
• Уул ус, галаа тахиж мэдэхгүй.
• Ёс бус үйлийг эрээ цээргүй хийх.
• Айх эмээх өрөвдөх хайрлах сэтгэлгүй.
• Би чадна аааа... гэсэн гарууд бүгд худлаа хө... Ийм л зүйлүүдийг анхаарч анзаарах хэрэгтэй байдаг юм даа.