Солиотой ээ хэмээн Rokit Bay анхлан “Авьяаслаг монголчууд” шоуны үеэр хашгирч энэ үгийг трэнд болгож байлаа. Тэгвэл энэ үгийг дахин нэг хашгирч болох уран бүтээл төржээ.

Хятадын зохиолч Ван Хэн Жи-гийн “Солиот эх” үгүүллэгээс сэдэвлэн “X-ТҮЦ” продакшиныхан “Солиот эх” уран сайхны кино хийн дэлгэцэнд шилжүүлснээс хойш үзэгчдийг байлдан дагууллаа. Олны жишгийн дагуу эл киног үзсэн сэтгэгдэлээсээ хуваалцаж байна. Уг киноны найруулагчаар МУГЖ И.Одончимэг ажиллаж, өөрөө гол дүр бүтээснийг хэн хүнгүй мэдэж байгаа. Жүжигчин маань өөрийн жүжиглэх ур чадварынхаа чадлыг уг киногоороо үзэгч олондоо дахин нэг удаа батлан харуулсан гэдгийг юуны өмнө хэлэх нь зүйтэй.

“Солиот эх”-ийг хүчиндэх гэж байхад нь Зэрэм/Т.Бархүү/ тохиолдоор таарснаар Зэрэмийг өнөөх солиот гэрт нь хүртэл дагана. Харин эх нь үр удмаа авч үлдэх гэсэн ганц хүслээсээ үүдэн өнөөх солиотыг арчлан тэнхрүүлж, улмаар ач хүүгээ төрүүлж буйгаар киноны үйл явдал өрнөнө. Мэдээж И.Одончимэг жүжигчин найруулагчийн хувьд учир дутагдалтай ганц нэгэн алдаа гаргасныг тэмдэглэх хэрэгтэй. 1900-аад оны үеийн эгэл жирийн монгол эх хүн “Энэ хүүхнийг бие давхар болгочихсон байхад чи бид хоёртой хэн ч заргалдахгүй” хэмээн хэлэх болов уу? хэлж мэдэх юм гэхэд тэр үед хөдөө буйдад тэр том төмөр гинж байх эсэх бас л эргэлзээтэй. Мэдээж хүүг нь төрүүлсний дараа солиотыг эх хүү хоёр сүх, мод далайн хөөж буй нь монголчуудын зан заншил, хойчоо боддог энэрэнгүй сэтгэлд нийцэхгүй мэт. Гэвч энэ бүхэн бол хожмын уран бүтээлдээ засч залруулж болохуйц жижиг “алдаа” гэж үзэж байна.

Нэг үгээр бол тун дажгүй кино болсон байна. Дроноор болон дэргэдээс хослуулсан зураг авалт, зураачийн ур чадвар, жижиг хэрэглэлийг маш сайн бэлтгэсэн байсныг магтууштай. “Солиот эх” хөөгдснөөс хойш зургаан жилийн дараа хүүгээ олж ирнэ. Хэдийгээр ухаан мэдрэл муутай, ярьж хэлж чадахгүй ч эх хүн үрээ хоёргүй сэтгэлээр хайрладгийг жүжигчний уран чадвараараа гайхалтай харуулж байна. Уг кинонд Зэрэмийн дүрийг бүтээсэн Т.Бархүү киноны туршид маш бага ярих бөгөөд “Солиот эх” хүүгээ өмөөрч баяны хүүхдийг зодсоноос үүдэн “Нүүнэ ээ” хэмээн хэлэх нь жинхэнэ хүн чанар, монгол сэтгэлийг харуулж, бүтээж чаджээ. Хожим хувьсгал ялсны дараа бага сургуульд сурах хүүхэддээ өдөр бүр гамбирхүргэж өгөх эхийнхээ сэтгэлийг ойлгоогүй/магад үеийн хүүхдүүдээс ичсэн/ хүү эхийгээ хөөж тууна. Хэдэн өдөр ирэхийг нь хүлээсэн хүү өөрт нь гамбир нуудаг газар нь мөсөн чихэр тавиад хүлээх. Гэвч сүүлчийн удаа айл эмэгтэй дээлээр гарнгарсан эх нь хүүдээ гамбир биш мойл түүж ирэхэд нь хүү нь “амттай байна” гэж хэлнэ. Баярласан сэтгэлээ илэрхийлж чадахгүй буй “Солиот эх” баяр хөөртэйгөөр буцна. Гэвч хүүдээ дахин жимс түүх гэж байхдаа хадан хавцлаас нисч зовлонт амьдрал нь эцэслэнэ. Харин “Солиот эх” зовлонт амьдралаа жаргалтайгаар дуусгаж чадна.  

Ийм нэгэн кино дэлгэцэнд гарсан цагаасаа хойш хүмүүсийг нус нулимстай нь хольж байна. Эцэст нь хэлэхэд МУАЖ Ш.Чимэдцэеэ, “Увертюра” хамтлагтай шинэчлэн дуулсан “Тэнгэр ээж минь өршөө” дуу кинотой маш сайхан нийцэж, киног шүүмжлэх, гоочлох гэж үзсэн үзэгчдийн сэтгэлийг уяруулан нулимсыг нь мэлтэлзүүлж байлаа.